O pluralizmie w TVP. Czy telewizji prywatnej wolno więcej?

W pochodzącym z 1989 roku skeczu kabaretu "Tey" grający dziennikarza Z. Laskowik pyta przebranego za kobietę B. Smolenia: „pani Pelagio, to co teraz będzie?” Pani Pelagia ma pewne problemy z precyzyjnym sformułowaniem myśli, więc usłużny dziennikarz podpowiada jej:  "Pluralizm?",  na co ona ożywia się i potwierdza: "Tak, tak, ludzie teraz plują na wszystko”. I rzeczywiście: ludzie, jak ludzie, ale za to media głównego nurtu z "gazetą, który nie jest wszystko jedno" na czele zaczęły pluć – może nie to, że na "wszystko", ale na pewno na wszystkich, którym nie podobał się kierunek przemian po '89 roku, dający się streścić sławnymi słowami Lampedusy: "Trzeba wiele zmienić, żeby wszystko pozostało po staremu". Ktokolwiek chciał zmian realnych, a nie deklaratywnych, ktokolwiek chciał odsunięcia od władzy zblatowanej postkomunistycznej sitwy, do której doszlusowali niektórzy działacze Solidarności, ktokolwiek chciał żeby państwo służyło obywatelom, a nie tzw. „elitom” z miejsca stawał się „jaskiniowym antykomunistą”, „frustratem bez kwalifikacji” i „spoconym facetem w pogoni za władzą”.  Z drugiej zaś strony każdy, kto obcmokiwał „mądry kompromis osiągnięty przez ludzi przychodzących z różnych stron politycznego podziału”  i miał na dodatek dostatecznie silne plecy, mógł nawet zostać ministrem. Zupełnie, jak ten bałwan, który jest autorem słów o spoconych mężczyznach w pogoni władzą, i który w pewnym okresie robił za paprotkę u „kanclerza” ze Skierniewic. Tak właśnie wyglądał ten sławetny pluralizm, który raczej zasługiwał na miano pluj-ralizmu. Ta sytuacja z różnym natężeniem trwała do zeszłorocznych wyborów parlamentarnych, a dokładnie do czasu będących następstwem tych wyborów zmian we władzach TVP.  

Zmiany te uczyniły poważny wyłom w  jednolitym dotąd froncie przekazu medialnego i choć media nadal w większości są opanowane przez zwolenników dotychczasowego porządku (chodzi o media tradycyjne, bo Internet rządzi się na szczęście własnymi prawami), to ta skandaliczna nierównowaga, jaka panowała do tej pory, a przejawiała się w tym, że znakomita większość środków przekazu reprezentowała światopogląd lewicowy, została choć w minimalnym stopniu naprawiona. Można mieć różne zastrzeżenia do obecnych władz TVP, ale przynajmniej  skończono z sytuacją, jaka miała miejsce przed wyborami parlamentarnymi i prezydenckimi, kiedy telewizja publiczna ścigała się z telewizjami prywatnymi  w atakach na polityków konserwatywnych. Zmiany u nadawcy publicznego niezmiernie bolą tych, którym nie jest wszystko jedno i którzy TVP uważali za swoje latyfundium, od którego wara innym.

Na portalu „Gazety Wyborczej” przeczytałem następującą opinię: „W programie 'Dziś wieczorem' występują głównie politycy i sympatycy PiS. Jeśli do studia zapraszany jest ktoś z opozycji, zawsze towarzyszy mu osoba związana lub sympatyzująca z partią Jarosława Kaczyńskiego. Zobaczcie, jak wygląda szczegółowy ranking rozmówców programu TVP.” [1] Towarzyszy jej filmik, z którego wynika, że w analizowany okresie strona rządowa była reprezentowana 27 razy, zaś opozycja 12 razy, co – jak łatwo policzyć – daje proporcję dwóch (dokładnie 2,25) przedstawicieli rządu na jednego reprezentanta opozycji. Pozwoliłem sobie w związku z tym przeanalizować pod tym samym kątem program pani Moniki Olejnik „Kropka nad i” [2] (odpowiednik „Dziś wieczorem”), bowiem byłem pewien, że kto, jak kto, ale ona  na pewno da przykład chwalebnego pluralizmu i równego dopuszczania do głosu przedstawicieli rządu i opozycji. Niestety, zawiodłem się – i to zawiodłem się srodze.

Okazało się (vide tabela poniżej), że w analogicznym, jeżeli idzie o liczbę przeanalizowanych odcinków (35), okresie Monika Olejnik do programu „Kropka nad i” w TVN 24 zaprosiła tylko 10 przedstawicieli rządu lub prezydenta. Z kolei 30 spośród zaproszonych wówczas gości to albo politycy opozycji, albo osoby znane z ostrej krytyki obecnego rządu oraz głowy państwa (A. Strzembosz, A. Rzepliński, J. Staniszkis). Nie brałem pod uwagę zaproszonych w tym czasie aktorów i sportowców. Daje nam to proporcję 3 przedstawicieli szeroko pojętej opozycji, na jednego przedstawiciela rządu. Gazeta.pl zwraca uwagę, że w przypadku programu „Dziś wieczorem” „jeśli do studia zapraszany jest ktoś z opozycji, zawsze towarzyszy mu osoba związana lub sympatyzująca z partią Jarosława Kaczyńskiego”.Mamy więc równą reprezentację rządu i opozycji. Tymczasem, jeżeli chodzi o program „Kropka nad i”, są przypadki, że nie ma żadnego przedstawiciela rządu, a reprezentantów opozycji jest aż dwóch. Tak było np. 6-go września, kiedy dwóch przedstawicieli opozycji (Halicki i Borowski) dyskutowali o filmie „Smoleńsk”, który przedstawiciel PO uznał za „propagandowy”.  

W przypadku takich porównań często bywa powoływany argument, zgodnie z którym TVP jest nadawcą publicznym, więc podlega innym regułom, zaś taki np. TVN jest prywatną stacją, więc może sobie nadawać co chce i wszyscy możemy mu skoczyć tam, gdzie klient może pana majstra pocałować. Jaskrawym przykładem tego podejścia była sprawa przesłuchania ówczesnego prezydenta Komorowskiego. Jak pamiętamy, pod koniec 2014 roku miało miejsce przesłuchanie Bronisława Komorowskiego w charakterze świadka w sprawie Wojciecha Sumlińskiego i żadna z telewizji –  wyjąwszy niszową TV Republika, której przedstawiciel był zmuszony do transmisji za pomocą smartfona – tego zdarzenia nie relacjonowała, choć były na miejscu z kamerami. Na zarzut przedstawiciela PiS-u nasza ulubiona dziennikarka, z charakterystyczną dla siebie subtelnością oficera Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, odpowiedziała że „jak se pan swoją prywatną telewizję będziesz miał, to se pan będziesz transmitował co pan będziesz chciał”.

No, przykro mi bardzo, ale to nie działa, bo to jest tak, jakby powiedzieć, że lekarz pracujący w szpitalu publicznym musi porządnie leczyć ludzi, natomiast jak otworzy prywatną praktykę, to może ich „leczyć” nakładaniem rąk i zamawianiem, jak nie przymierzając jakaś baba zielna. To oczywiście bzdura. To znaczy, on może tak robić, ale jeżeli nie będzie postępował zgodnie z zasadami sztuki, to nie będzie żadnym lekarzem, tylko konowałem. To samo ma miejsce w przypadku telewizji, która, jeżeli manipuluje i kłamie, to nie jest żadną telewizją informacyjną prezentującą całą prawdę przez całą dobę, tylko ośrodkiem propagandy i to jeszcze na dodatek  propagandy wrogiej. Zresztą w przypadku telewizji sprawa jest poważniejsza, bo o ile lekarz swoim nieprofesjonalnym postępowaniem kaleczy ciało jednego człowieka, to ośrodek wrogiej propagandy kaleczy dusze i umysły całych rzesz ludzi, co potem skutkuje błędnymi wyborami politycznymi i głosowaniem nie na tych, którzy chcą dobra kraju, ale na popychadła obcych mocarstw. A to już ma przełożenie na życie milionów obywateli.

-------

Zestawienie gości w programie „Kropka nad i” w telewizji TVN 24 za okres 23.05 – 13.09. 2016 r.

[1] http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/10,150682,20687488,pluralizm-wedlug-tvp-zobaczcie-kogo-najchetniej-zaprasza-sie.html

[2] http://www.tvn24.pl/kropka-nad-i,3,m